Tam bir yıldır dünyayı meşgul eden, 9 aydır da ülkemizin mücadele ettiği yeni tip koronavirüs salgını (küresel bulaşıcı hastalık, KOVİD-19 vakaları), sadece sağlık boyutuyla kalmayıp başta ekonomi olmak üzere, sosyal etkileri, toplumsal yaşamdaki olumsuzlukları ile de tahribata, kendini göstermeye devam ediyor…

Pandemi sürecinde, sağlık boyutu kadar ekonomik endişeler de öne çıkıyor. Özellikle, artan vakalar karşısında salgının yayılma hızını düşürmek için alınan kapanma kararları, kısıtlamalar, ekonomik hayatı çok olumsuz etkiliyor. Türkiye’de gerek pandemi’nin başladığı ilk dönemde bahar aylarında gerekse sonbaharla birlikte gelen ikinci dalga’dan sonra alınan yeni önlemlerden, kısıtlamalardan en çok olumsuz etkilenen sektörlerin başında ‘esnaflar’ geliyor. Küçük esnaf, hizmet sektörü, yeni kısıtlamalarla birlikte iyice zora düşmüş durumda!..

İşte; bu noktada esnafın beklentileri de artıyor; “Destek, daha fazla destek.” Esnaf; devlet’ten, iktidar’dan, yerel yönetimlerden, sivil toplum kuruluşlarından daha fazla ilgi, daha somut destekler bekliyor.

Gelişmiş ülkelerin pek çoğu aldıkları sınırlama kararları ile aynı süreçte, toplumu maddi anlamda destekleyen ciddi paketleri de, destekleri de hayata geçiriyor.

Türkiye’de salgının başından beri imkânlar ölçüsünde ekonomik yaşamda da, çarkları döndürecek adımları uygulamaya çalışsa da; esnaflar, daha somut destekler bekliyor. Burdur’da da küçük esnaf, hizmet sektörü destek beklentisinde… Burdur gibi; ticari imkanların kısıtlı olduğu, üniversite öğrencilerinin olmadığı bir ortamda kent merkezinde esnafın işleri daha da zorlaştı.

ESNAF İÇİN, GERÇEK İHTİYAÇ SAHİPLERİ İÇİN; BİR OLMA ZAMANI…

İşte; bu noktada tabiiki en öncelikli görev kamu’ya, devlete, yerel yönetimlere düşse de, esnaflar için diğer dinamiklerin de devreye girmesi, harekete geçmesi gerekiyor. Esnaf Odaları, Ticaret ve Sanayi Odası, girişimciler, iş adamları, tam da bu zaman birlik olma, zor günleri birlikte atlatma zamanı…

Burdur’da kampanya çağrısı

Esnafları yaşatmanın yanı sıra, gerçek ihtiyaç sahiplerine de bu zor dönemde omuz vermek için, bir araya gelme, güçleri birleştirme, bir olunma, Burdur’da örnek bir kampanya’yı, organizasyonu hayata geçirme zamanı…

Yeni Gün; esnaflara destek olmak için bu çağrıyı yaparken, şehrimizdeki esnafların içinde bulunduğu durumu, zor şartları yansıtmak için de sahada muhabirimiz Muhammet Fatih Başcı, esnaflarla görüşerek, esnafların sıkıntılarını ve taleplerini dinledi.

Emel Keleş – Emel Gözleme: “Geleceğimi göremiyorum”

“Pandemi başladıktan sonra 2 ay kapalı kaldık. O zaman hep evdeydik. Kiralar yerinde saydı. O süreçte gıda yardımları bile aldık. Yeni normal ile birlikte işlerim normal yaptığım işin yarısının bile altındaydı. İşletmemizi açtıktan sonra biraz toparlamaya başladık vakalar yükselince işlerimiz yine düştü. Bize bir de şunun çok etkisi var, memurların mesaiye sabah 10.00’da başlayıp 12.00’da bitmesi. Ben gıda sektöründe olduğum için adamın işi 3-4 saat zaten yemek yemiyor. Kahvaltısını yağtığı için tok oluyor. Bu ben de çok olumsuz etken. Paket servisim benim çok fazla yoktu, daha çok işletmeme geliyordu müşteriler.

Paket servisim şu anda çok az. Yani işlerim kötü denilecek kadar kötü. Esnafa destek çok fazla olmalı. Ama biz hiç göremedik. Şu an yeni çıkacak desteklerden belki faydalanırız, o konuda da biz yararlanıyor muyuz? Onu da bilmiyorum. O destekler biz küçük işletmelerde belki işe yarar da, kafe işletmelerinin kiraları 10 bin- 20 bin civarı nasıl olacak, yapacaklar bilmiyorum. Artık şükür diyeceğiz başka ne diyelim.

Beklentim esnafın bağ-kuruna, kirasına destek olunmalı. Ben artık bağ-kuru yatıramıyorum. İpin ucu kaçtı. Onlarda falan erteleme ve ya silinme yapılması lazım. Şu durumda esnaf her türlü yardımı kabul eder. Pandemi’de kredi çektik ama borcum vardı o gelen para da borçtan düştü. Elimize hiç para geçmedi. O kredinin hiçbir katkısı olmadı. Hatta çektiğimiz kredinin geri ödemeleri başladı ama biz ödemeye başlayamadık. Ödeyemedik, ödenmiyor. Eşimde çay ocağı işletiyor o da sıkıntılı. Çok zor durumdayız. Ne kadar daha böyle devam eder, ne kadar dayanabiliriz hiç bilmiyoruz. Kısacası geleceğimi göremiyorum.”

Mahmut Kalkan- Konfeksiyoncu: “Can suyu verildi, ama yeterli değil”

“2019 yılı Mart ayı ile ülkemizde de koronavirüs salgını başlamasıyla birlikte o günden bu güne esnafta, piyasada ciddi anlamda sıkıntılar yaşadık. Bu sıkıntıları halen daha yaşıyoruz. Pandemi özellikle küçük esnafı çok çok etkiledi. Kiralar, giderler işlerin durgun olması nedeniyle cirolarımızın düşük olmasıyla artık masraflarımızı çıkartamaz hale geldik.  Zaman zaman devletimiz, hükümetimiz ciddi tedbirler aldı, küçük esnafa yönelik estekler yapıldı.

Cansuyu verildi tabi ama bunlar yeterli değil. Piyasada halen daha ciddi büyük sıkıntılar var. Kısıtlamalardan dolayı ticaret olarak ciddi düşüş oluyor. Bu anlamda esnaf olarak büyük yara aldık. İnşallah en kısa zaman da işlerimizin düzelmesi için, pandeminin bitmesini bekliyoruz. Aşı bulunursa işlerin biraz daha düzeleceğini düşünüyoruz. Hayırlısıyla eski günlere dönmek istiyoruz.”

Nasuh Hopayılmaz- Simay Pide: “Pandemi’den once de paket servise önem verdiğimiz için çok sıkıntı yaşamadık”

“Kendi açımızdan çok fazla sıkıntımız yok. İşlerde biraz düşüş var ama biz yine de gelen siparişlerle işimizi yapmaya çalışıyoruz. Paket servisi tedbirlerin alınmasıyla birlikte içeriye müşteri alamayınca oldukça arttı. Normalde 50 tane paket gönderiyorsam bu pandemi ile birlikte 70-80 pakete çıktı. Zaten bizim pandeminden az etkilenmemizin sebebi biz pandemi olmadan önce de paket servisine önem veriyorduk.

Pandemi’den önce de paket servise önem verdiğimiz için bu konuda sıkıntı yaşamadık. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanımız kira desteğini açıkladı ama içeriğini henüz biz de öğrenemedik. Kapsam içerisinde miyiz yoksa dışındamıyız bilmiyoruz? Kira konusunda bizlere dükkan sahiplerimiz sağ olsunlar yardımcı oluyorlar. İşler çok iyi değilse, işiniz yoksa bana kira da vermeseniz olur diyor. Dükkan sahibimiz bu konuda yardımcı oluyor. Dükkan sahibimizden memnunuz.”

Mehmet Sönmez Karabey – EMR-ET: “Paket servisleri sayesinde ayaktayız”

“İşletmemiz önceden büfe tarzıydı. Şimdi ocakbaşına çevirdik. İşletmemize pandeminin etkisi oldu, ama paket servisimiz 2’ye hatta 3’e katladı. Çok şükür işlerimiz iyi.

Desteklerden faydalandım. Benim çok şükür işlerim iyi gidiyor. Çalışırsan oluyor. Ama diğer esnaf arkadaşlarımdan duyduğuma göre zor durumda olan esnaf arkadaşlarımız da var. ”