Burdur’da şeker endüstrisi’nin ön önemli paydaşlarından, şeker işçilerinin örgütlü gücü ŞEKER-İŞ BURDUR Şube Başkanı Mustafa Onay, gazetemize konuştu. Onay, başta Burdur Şeker Fabrikası’nın sona eren 66. kampanya dönemini, güncel, yeni rakamları kamuoyu ile paylaşırken, yine çarpıcı değerlendirmelerde bulundu.

Burdur’da 2018 yılının son günlerinde, özelleştirimenin eşiğinden dönen, kamu’da kaldıktan sonra son iki yıldır yatırımları ve üretim atağıyla dikkat çeken BURDUR ŞEKER FABRİKASI’nda, 705 bin 500 ton pancar işlenerek, 93 bin ton şeker üretildi.

Gazetemiz Muhabiri M. Fatih Başcı’ya konuşan, Mustafa Onay şunları söyledi:

“Fabrikamızda “Kovid-19’a karşı ciddi önlemler aldık”

2020 Mart ayı içerisinde başlamış olan Kovid-19 salgını biz çalışanları da ciddi şekilde etkiledi. Bizim Burdur Şeker Fabrikası’nda işçi çalışanlar olarak uzaktan çalışma, yarı zamanlı çalışma gibi bir çalışma statümüz maalesef olamadı. Çünkü biz yeni kampanya dönemine hazırlık yapmak için makinaların ağır bakım revizyonlarının gerçekleştirilerek pancar işleme sezonuna hazırlık yapmamız gerekliydi. Bununla ilgili hem işverenle hem de sendika olarak işçilerimiz için çok ciddi önlemler aldık. Bu aldığımız önlemlerden bazıları şöyle, özellikle kısımlardaki çalışan işçi sayını 50 azaltarak işçilerin nöbetleşe işe gelip-gitmeleri ile ilgili bir program hazırladık. Bu programla birlikte işe gelmeyen arkadaşımızdan herhangi bir ücret kesintisi yapılmadı. Yemekhanedeki oturma şekillerini tek kişi olarak masalara ayarladık. Kovid-19 salgınına karşı önlemlerimizi bu şekilde almaya çalıştık. Bu önlemler karşılığında herhangi bir ölüm olayı olmadan kovid hastalığını atlattık. Bizim arkadaşlarımızdan da bu pandemi de rahatsızlananlar olmadı mı? Tabiki oldu. Ama biz bu vaka sayısını en aza indirerek işverenle beraber bu işi gerçekleştirmeye çalıştık.

“705 bin 500 ton pancar işleyerek sezonumuzu tamamladık”

Bizim duru beyaz şekeri üretebilmemiz için pandemi de olsa, hastalıkta olsa, farklı olaylar da olsa ne olursa olsun pancarın işlenmesiyle ilgili günler belirlenmek zorunda. Kovid-19 pandemisi de devam ederken Burdur Şeker Fabrikası olarak 9 Eylül 2020 tarihinde pancarımızı şeker yolculuğuna, 66. kampanya dönemimizi başlattık. Bu yıl Allah bereketini versin çok daha bereketli, güzel bir pancar yetiştirildiğini gördük. Burdur olarak çiftçimizden 620 bin 500 ton pancar elde ettik. 85 bin ton da Ilgın Şeker Fabrikası’ndan takviye alarak 705 bin 500 ton pancar işleme kapasitesine ulaştık. Tabi bu söylediğim rakam fabrika da işlenen pancar. Fabrikanın içinde işlenen pancarın dışında çiftçiye ödenen pancarın tonaj karşılığı var. Bu rakam da 761 bin 118 ton. Yani 761 bin 118 ton teslim almışız çiftçimizden 705 bin 500 ton pancar işleyerek sezonumuzu tamamladık.

“206 bin ton küspe elde ettik”

Bunun karşılığında 92 bin 900 ton şeker elde ettik. Bu rakamla da Burdur Şeker Fabrikası’nın kapasitesinde çok güzel bir pancar kampanyası olarak değerlendiriliyoruz. Son yılların en yüksek pancar işlendiği ve bu işleme 152 gün gibi bir süre çalışılarak elde edilmiş bir emek. 152 gün ne demek? biliyorsunuz Şeker Fabrikası 3 vardiya halinde çalışıyor. Sabah 07.00’da giren işçi 15.00’da çıkar, 15.00’da giren işçi 23.00’da çıkar, 23.00’da giren işçi de sabah 07.00’da çıkar. Dolayısıyla günü üç ile çarptığımızda 450 tam güne tekabül eder. Burdur Şeker Fabrikası çalışanları için bunun da dikkate alınmasın önemlidir. Bu yıl Burdur Şeker Fabrikası’nın bir yeniliği daha olmuştur. 705 bin 500 ton pancar işledikten sonra bunun karşılığında 206 bin ton küspe elde ettik. Burdur hayvancılığı ile ön plana çıkan illerimizden biri. Küspemizde hayvancılıkta kaba yem olarak kullanılmakta. Bu çiftçimize çok ciddi bir kaba yem  girişi olarak görmekteyiz. Bunun yeniliği şöyle, yaklaşık 206 bin ton küspenin 147 bin 560 tonunu fabrika 1 tonluk paketler halinde paketleyerek çiftçiye sunma imkanı buldu. Bunun satımı bugünlerde de devam ediyor. Çok az bir miktarda kaldı. Bu da bize gore bir yenilik. Küspenin hem zayi olmaması hemde temiz bir şekilde çiftçilerimize ulaştırma imkanı sağlandı. 147 bin 560 tonun haricinde 58 bin 440 ton küspeyi de çiftçimiz kendisi gelerek dökme olarak almak istedi. Bu tabiki de çiftçinin isteğine bağlı bir olay. Bu da çiftçimize verilerek 206 bin ton küspemizin tamamını çiftçimize ulaştırmış olduk.

“Pancardan elde edilen melas pandemi döneminde dikkatleri üzerine çekti”

Melas hem yemde kullanılan hem de yine çiftçilerimizin besin maddesi olarak kullandıkları bir mamül. Bu yıl Şeker Fabrikamızda 35 bin ton melas elde edildi. Melastan pandemi döneminde en çok ihtiyaç duyulan ürünlerden olan kolanya ve dezenfektan üretim imkanı da bulunmakta. Pandemi döneminde insanlar melasın ne olduğunu biraz daha iyi anladılar. Pancardan elde edilen melas Covid-19 pandemi döneminde dikkatleri üzerine çekmiştir. Nedeni melastan Türkşekerin bazı fabrikalarında melastan kolonya ve dezenfektan üretilmektedir. Burdur Şeker Fabrikamızda kolanya ve dezenfektan üretim tesisleri olmadığı için melasımızı bu yönde kullanamadık ama tüketicilere sattık. Bize en yakın Eskişehir Şeker Fabrikamız da üretim tesisi var. Orada da melastan kolanya ve dezenfektan üretilerek melasın ne kadar kıymetli olduğunu bir defa daha göstermiş olduk. Pancar kesimi yapılırken kuyruk diye tabir ettiğimiz yani ekonomik olarak şeker elde edilemeyen pancarın atığı olan kuyruk da 11 bin ton olarak elde edildi. Bu kuyruk genelde küçükbaş hayvancılık yapan çiftçilerimiz tarafından rağbet görmekte ve tamamı çiftçilerimize ulaştırıldı.

“229 milyon 734 bin 357 lira pancar bedeli çiftçilerimize ödendi”

Biz Burdur Şeker Fabrikasını Burdur’un lokomotifi olarak görmekteyiz. Çiftlerimiz bu üretmiş oldukları pancar karşılığında bizden 229 milyon 734 bin 357 lira pancar bedeli almışlardır. Bu ücretler de 1 Mart 2021 tarihi itibariyle tüm çiftçilerimizin hesabına geçerek bedeli tamamına ödenmiştir.

“934 kişiye kampanya döneminde istihdam sağlandı”

Bu yıl kampanyamıza 562 taşeron işçi, 372’de Şeker İş Sendikası’na kayıtlı olan üyelerimizle devam ettik. Burdur Şeker Fabrikası yaklaşık olarak 934 kişiye kampanya döneminde istihdam sağlamıştır. 2020 yılı içerisinde Burdur Şeker Fabrikası şöyle de bir istihdam sağladı, kalifiyeli eleman eksiliğimizin hat safhada olduğunu her zaman dile getirdik. Bunun karşılığında 2020 yılı içerisinde 2 Haziran ve 28 Aralık olmak üzere 2 etapta 172 daimi işçi alımı gerçekleştirdik. Bize gore böyle bir işçi alımı hem Burdur Şeker Fabrikası’na hem Burdur ekonomisine, hem işsizliğe ciddi bir katkıda bulunduğunu düşünüyorum.

“Gürbüz çocuklar yetiştirebilmemiz için duru beyaz şekerimizi kaybetmek istemiyoruz”

Özelleştirme konusunda biliyorsunuz 2018 yılında içerisinde Burdur Şeker Fabrikası’nın da olduğu ve satıldığı devrine beklediğimiz maalesef talihsiz bir olay yaşadık. Burada artık biz alıcı firma için neden gelmediği, niçin gelmediği ve niye devralmadığı gibi tabirleri kullanmıyoruz. Bunlar artık 2018 yılında kaldı. Ama özelleştirilmiş olan Burdur, Ilgın ve Yozgat Şeker Fabrikaları’nın devredilmeyerek tekrar TÜRKŞEKER’de kalıp bu şekilde devam etmesi Burdur için bana gore bir nimet. Hem çiftçimize, hem kamyoncumuza, hem çalışanımıza, hem Burdurlularımıza çok büyük bir kazanım oldu diye düşünüyorum. O tarihten bu tarihe kadar özelleştirilme ile ilgili bir gelişme oldu mu? Derseniz olmadı. Biz özelleştirme idaresinde olduğumuz sürece özelleştirme gerçeğinin her an gerçekleştirilebileceği korkusu içerisindeyiz. Ama bizde her an mücadeleye, Burdur Şeker Fabrikası’nı anlatmaya, neden Şeker Fabrikaları’nın özelleştirilmemesi gerektiğinin gerekçelerini anlatmaya hazırız. Bunun için hem Burdur halkına, hem tüm kamuoyuna aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız. Çünkü biz gürbüz çocuklar yetiştirebilmemiz için duru beyaz şekerimizi kaybetmek istemiyoruz. Çocuklarımızı tatlandırıcılara bağımlı hale getirmek istemiyoruz. Onun için doğal ortamlarda üretilen pancar şekerinin kaybedilmesini asla ve asla istemiyoruz. Bu konuda tüm halkımızdan, kamyoncularımızdan, çiftçilerimizden, esnafımızdan, çalışanlarımızdan bize destek olmalarını istiyoruz.

“pandemi döneminde bir bereket olarak tarif ediyor ve gündeme getiriyoruz”

Biraz once de bahsettiğim gibi çiftçilerimiz pancar tarımındaki son yılların en büyük artışını gerçekleştirdi. Biz 6 İl, 25 ilçe ve 155 köyde Burdur Şeker Fabrikası olarak pancar tarımı gerçekleştiriyoruz ve 4176 çiftçi kardeşimizle karşılıklı sözleşme imzalandı. 105 bin 241 dekarda da pancar ekildi. Geçtiğimiz yıllarda 1 dekara üretilen pancar 5-6 ton iken geçtiğimiz dönemde 10-12 ton’a kadar çıktığı görüldü. Biz bunu pandemi döneminde bir bereket olarak tarif ediyor ve gündeme getiriyoruz. Oradaki son yılların en büyük pancar artışı dediğimiz olay 152 gün kampanyamız sürdü. Bunun karşılığında da 705 bin 500 ton pancar işleme kapasitemizi son 20 yılın en fazla işleme kapasitesi olarak değerlendiriyoruz.