UZMANLARIN BURDUR’DA DEPREM TAHMİNİ
Derin bir ekonomik bunalım ve sıkıntılar içerisinde olan Türkiye’de, ekonomik konular kadar ‘deprem mevzusu da’ güncelliğini korumayı sürdürüyor.
6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli, Türkiye‘nin güneyini vuran geniş alanda 11 il’de kendini gösteren iki büyük depremin izleri, deprem konuları gündem olmaya devam ediyor.
Medyada deprem uzmanlarının uyarıları, görüşleri, olası deprem üzerine yaptıkları değerlendirmeler de ilgi görmeye devam ediyor.
Neredeyse 6 Şubat’tan bu yana 7 aydır depremle ilgili gelişmeler, deprem haberleri, deprem uzmanlarının açıklamaları ön planda, gündem oluşturuyor.
Son günlerde de gazetelerde, TV’ler, internet siteleri ve sosyal medya mecralarında deprem uzmanlarının Türkiye’de bekledikleri ‘yıkıcı deprem, güvenli bölge’ uyarılarında Burdur‘un da ismi sıkça geçiyor.
Literatürde; ‘Burdur -Fethiye Fay Zonu’ üzerinde yer alan, birinci deprem bölgesindeki Burdur da uzmanların ilgi alanında… 1914 ve 1971 depremlerinin yaşandığı Burdur‘da çarpıcı uyarılardan biri ünlü deprem uzmanı Ahmet Ercan’dan gelirken, yine bir başka deprem uzmanı Ramazan Demirtaş da; Burdur fayının kırılması durumunda üreteceği depremin büyüklüğünü açıkladı, Burdur’a ilişkin deprem senaryosunu dile getirdi.
Uzmanların Burdur’a ilişkin deprem senaryoları, öngörüleri…
6 Şubat sabahı on ili birden etkileyen depreme uyanan Türkiye’nin Şubat ayından bugüne gündeminden düşmeyen konulardan biri deprem. Ulusal ve uluslararası birçok deprem bilimci ve uzman Türkiye’de meydana gelebilecek olası bir deprem için uyarılarda bulunmaya devam ediyor.
Burdur Yıkılabilir mi?
‘Güvenli Bölgede Değiliz’
Özellikle 6 Şubat sonrasında dikkatler olması beklenen Marmara Depremi’ne yoğunlaşırken, Türkiye’de fay hattına yakın şehir yerleşimleri için de aynı uyarılar yapılıyor.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye Jeoloji Mühendisleri Odası’nın yaptığı bir açıklamaya göre 2023 yılının en sarsıcı olayı olarak tarihe geçen 7.8 momentlik 6 Şubat depreminin yıkıcılığının ardından, aynı yıkılmaya maruz kalabilecek iller arasında Adıyaman, Balıkesir, Manisa, Aydın, Denizli ve Burdur da yer alıyor.
**********************
Profesör Doktor Ahmet Ercan ise gelecekte olabilecek depremler bakımından en güvenli bölgelerin Nevşehir ve Niğde olabileceğini aktarıyor.
Bu açıklamalara göre; Burdur ne yazık ki bulunduğu konum üzere güvenli bölgede yer almıyor.
En son 1971 yılında yaşanan Burdur depremi sonrasında yaşanabilecek deprem olasılığı Burdurluları, Burdur’da yaşayan insanları tedirgin ediyor!..
**********************
Ramazan Demirtaş, Burdur fayının kırılması durumunda üreteceği depremin büyüklüğünü, neler olabileceğini açıkladı. Dr. Ramazan Demirtaş Burdur’un deprem riskine ilişkin açıklamada bulundu.
Jeoloji Mühendisleri Odası’nın yaptığı bir çalışma dikkat çekti. Jeoloji Mühendisleri Odası altından doğrudan fay hattı geçen 24 il incelemeye aldı.
Jeoloji Mühendisleri Odası’nın incelemesi Hatay, Konya, Bingöl, Kahramanmaraş, Osmaniye, Manisa, Burdur, Balıkesir, Aydın, Erzurum, Tokat, Kocaeli, Kayseri, Muğla, Denizli, Eskişehir, Erzincan ve Hakkari gibi şehirleri kapsıyor.
Uzmanlık alanı paleosimoloji olan Dr. Ramazan Demirtaş da bu illeri incelemeye aldı.
**********************
Paleosimolog Dr. Ramazan Demirtaş’a göre Burdur’la ilgili muhtemel deprem beklentisi şöyle;
“Burdur Gölü’nü doğudan sınırlayan Burdur Fay Zonu, bir makaslama zon olup, 30, 32 ve 35 km uzunlukta üç parçadan oluşan sol yanal bileşenli eğim atımlı normal faylanma zonu..
Burdur fay zonu 1914 (M=6.9) ve 1971 (M=6.2) olmak üzere iki deprem üretmiştir.
Burdur fay zonu üzerinde 1914 ve 1971 öncesi benzer büyüklükte depremlere ait kayıtlar bulunmamaktadır.
Ancak kayma hızının düşük olduğu, 1914 benzeri depremin yinelenme aralığının 1000 yıldan daha fazla olduğu söylenebilir.
En azından son yüzyılda 1914 ve 1971 depremleri olduğu için, en az birkaç yüz yıl kent merkezindeki binalar için yüzey faylanma riski bulunmamaktadır.
Burdur fay zonu ile ilgili yapılan İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etütler kapsamında, ana fay ve göle doğru ana faya paralel muhtemel faylar boyunca da tampon bölge oluşturulmuş, yapılan bu yanlış kararlar nedeniyle insanlar mağdur edilmiştir.
Denetim ve Denetleyeciler’deki sorunlardan dolayı, yüzey faylanma tehlike zonu ile ilgili yapılan yanlış kararlar ve imar planına işlenen koruma bantlarını da kaldırmak çok zor olmaktadır.
Burdur, Denizli, Kahramanmaraş, Erzincan, İzmir gibi birçok yerlerde bu tür yanlış tampon bölge kararları ne- deniyle mağduriyetler yaşanmış ve hukuksa süreçler başlamıştır.
Burdur fay zonunun Burdur kent merkezinden geçen parçasının önümüzdeki en az birkaç yüz yıl 7.0 büyüklüğünde deprem üretme riski çok çok düşüktür.
Burdur fay zonu baskın olarak eğim atımlı normal fay zonu olduğu için, zaten tampon bölge oluşturulamaz. çıkmayacaktır.
Çünkü; birkaç yüz yıl sonra olası bir depremde kırık ana fay izi boyunca çıkmayacak, göle doğru olan kesimde ya çıkacak ya da yüzeye ulaşamayacaktır. Muhtemel faylara zaten tampon bölge oluşturulamaz.
Wells andan Coppersmith formülüne göre, uzunlukları dikkate alsanız bile, üretecekleri deprem 6.5-6.8 aralığında..
Özetle Burdur kent merkezi için 7 büyüklüğünde deprem olma olasılığı söz konusu bile değil. Yani yüzey faylanma tehlike riski sıfır…”