Hayvancılık sektör meclisi MAKÜ’de toplandı
Toplantıya Burdur Valisi Tülay Baydar Bilgihan, Burdur Milletvekilleri Prof. Dr. Adem Korkmaz ve Mustafa Oğuz, Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz, İl Özel İdaresi Genel Sekreteri, İl Müdürleri, kooperatif başkanları, yetiştiriciler, sektör temsilcileri ve akademisyenler olmak üzere yaklaşık 250 kişi katıldı.
MAKÜ Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Dalgar’ın ev sahipliğinde gerçekleşen etkinlikte, MAKÜ’lü akademisyenlerin geliştirdiği 14 önemli proje tanıtıldı.
Bu projeler, tarım ve hayvancılık alanında sürdürülebilirlik, modern üretim yöntemleri, kırsal kalkınma ve çevre dostu yaklaşımlar sunarak sektöre katkı sağlamayı amaçlıyor.
Tanıtılan Projeler ve Detayları
Köy Üniversitesi Projesi: Kırsal Kalkınmaya Çok Boyutlu Yaklaşım
Doç. Dr. Umut Yanardağ liderliğinde yürütülen bu proje, kırsal bölgelerdeki yaşam kalitesini artırmayı ve çok boyutlu kalkınmayı teşvik etmeyi hedefliyor. 24 köyde 15 ay sürecek çalışmalarda, 6.803 kişiyle birebir temas kurularak ekonomik, sosyal, kültürel, manevi ve sağ kalım temelli kalkınma uygulamaları hayata geçirilecek. Akademisyenler ve öğrencilerin gönüllü katkılarıyla yürütülen proje, köylülerin yaşam standartlarını yükseltirken kırsal bölgelerde akademik çalışmaların uygulanabilirliğini artırmayı amaçlıyor.
‘Bilge Çiftçi’ Mobil Uygulaması
MAKÜ tarafından, yapay zekâ teknolojisiyle geliştirilme süreci devam eden Bilge Çiftçi uygulaması tanıtıldı. Bilge Çiftçi uygulaması, çiftçilerin büyükbaş hayvancılıkla ilgili bilimsel bilgi ve pratik çözümlere kolayca ulaşmasını sağlamak için tasarlanmıştır. Alanında uzman akademisyenler tarafından hazırlanan kitapçıklar, videolar ve soru-cevap modülleriyle çiftçilerin ihtiyaçlarına kapsamlı rehberlik sunmaktadır. Uygulama, tarım ve hayvancılık sektörünü modern bilgiyle buluşturmayı hedefleyen yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır.
Tritikale’de Kuraklığa Dayanıklı Genotiplerin Belirlenmesi
Doç. Dr. Siğnem Öney Birol ve ekibi tarafından yürütülen bu proje, iklim değişikliğine bağlı kuraklık sorununa karşı hayvan yemi üretiminde alternatif çözümler geliştirmeyi hedefliyor. Çalışma kapsamında, Türkiye’de üretim izinli 15 Tritikale çeşidinin kurak koşullardaki adaptasyon yetenekleri incelendi. Mikham-2002 ve Tatlıcak-97 çeşitlerinin kuraklığa en dayanıklı türler olduğu belirlenirken, Presto çeşidi en hassas tür olarak tespit edildi. Çalışmalar, Burdur’un iklimine özgü, kuraklığa adaptif bir Tritikale çeşidi geliştirilmesi amacıyla Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü iş birliğinde devam ediyor.
Birim Çiğ Süt Maliyetinin Yöresel Düzeyde Tespiti
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Çelik ve ekibi tarafından yürütülen bu çalışma kapsamında, Burdur yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinde çiğ süt üretim maliyeti tespit edildi ve sütün litre başına maliyeti hesaplandı.
Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Verimlilik ve Modernizasyon Projeleri
Dr. Öğr. Üyesi Ömer Çatal ve ekip arkadaşları tarafından yürütülen iki ayrı proje, Burdur’un süt sığırcılığı sektöründe sürdürülebilirliği artırmayı hedefliyor:
1. Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Ekonomik Verimliliğinin Artırılmasına Yönelik Standardizasyon ve Belgelendirme Pilot Programı: Üniversitemiz tarafından Burdur Tarım ve Orman İl Müdürlüğü iş birliğiyle yürütülen bu program, süt sığırcılığı işletmelerinin uluslararası standartlara uygun hale getirilmesini ve ekonomik verimliliğin artırılmasını hedefliyor. Proje kapsamında, işletmelere modern altyapı ve ekipman desteği sağlanmakta; hijyen, barınak yeterliliği ve sürü yönetimi gibi alanlarda denetim ve eğitim hizmetleri sunulmaktadır. İşletmelere "A, B veya C Sınıfı İşletme" belgesi verilerek kalite güvencesi sağlanırken, çiftçiler modern üretim teknikleriyle desteklenmektedir. Bu proje, kırsal kalkınmaya katkı sağlamak ve Türkiye genelinde örnek bir model oluşturmak adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
2. Toplu Bakım ve Sağım Kooperatif Modeli: Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) destekleriyle başlatılan proje, küçük ölçekli işletmeleri bir araya getirerek toplu bakım ve sağım süreçlerini modern teknolojilerle optimize ediyor. Bu model, hayvansal atıkların biyogaz ve kompost üretiminde değerlendirilmesi gibi çevre dostu yaklaşımları da içeriyor.
Hayvancılık Sektöründe Dijital Teknolojiler Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezi Projeleri
Prof. Dr. İsmail Kırbaş tarafından yönetilen bu ortak araştırma merkezi, hayvancılık sektöründe dijital teknolojilerin kullanımıyla verimliliği artırmayı hedefleyen birçok yenilikçi projeyi hayata geçiriyor. Sığırlardaki topallığın yapay zeka ile tespitinden RFID kimliklendirme sistemine, otonom yem ittirme robotundan kedi coronavirus teşhis aracına kadar çeşitli projelerle sektörün dijital dönüşümüne katkı sağlıyor. Bu projeler, hem üreticilerin iş süreçlerini kolaylaştırıyor hem de sürdürülebilir çözümler sunuyor.
Kurak Koşullara Dayanıklı Kaba Yem Araştırması
Doç. Dr. Eren Kuter’in liderliğinde yürütülen proje, Burdur’un farklı ilçelerinden toplanan kaba yem örneklerinin verim, besin değerleri ve sindirilebilirliklerini analiz ediyor. Bu çalışmalar sonucunda, bölgeye özgü bir Burdur İli Kaba Yem Kataloğu hazırlanacak. Ayrıca, üniversite yerleşkesinde kurulan koleksiyon bahçesiyle kuraklığa dayanıklı yem bitkilerinin araştırılmasına devam ediliyor.
Uluslararası İşbirliği ile Kaliteli Keçi Eti Üretimi Yolculuğunda 1. Aşama
Prof. Dr. Özgecan Korkmaz Ağaoğlu liderliğinde yürütülen bu proje, Hollanda Wageningen Üniversitesi ile uluslararası iş birliği çerçevesinde hayata geçirilmektedir. Proje, Teke Yöresi’nin başkenti olan Burdur ilinde yetiştirilen Honamlı keçisi ve kıl keçisi ırklarında keçi eti üretimini artırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, klasik ıslah uygulamalarına genomik verinin entegre edilmesi planlanmaktadır. Nihai hedef, sahada ve yetiştiricilikte uygulanabilir sonuçlar elde ederek keçi eti üretimine sürdürülebilir katkılar sağlamaktır.
İneklerde Embriyo Nakliyle Genetik Islah ve Boğa Adayı Üretimi
Prof. Dr. Yunus Çetin liderliğinde yürütülen bu proje ile amaç çiftliklerde genetik olarak üstün özelliklere ve yüksek verimliliğe sahip hayvanları çoğaltarak, sürüdeki genetik kapasitesini ve verimlilik ortalamasını yükseltmektir. Proje kapsamında şu ana kadar Bucak ilçesinde 4, Korkuteli ilçesinde 2 ve Ürkütlü kasabasında 3 adet embriyo transferinden gebe kalmış sığır elde edilmiştir. 2025 yılında ise Tefenni, Acıpayam ve Tavas ilçelerindeki işletmelerde embriyo transferi faaliyetlerinin genişletilmesi planlanmaktadır.
Hayvancılık Sektörünün Sorunlarına Yönelik Yerli ve Yenilikçi Çözümler
Prof. Dr. Mehmet KALE ve ekip arkadaşları tarafından yürütülen üç ayrı proje, hayvancılık sektöründeki sorunlara çözümler üretiyor:
1. PAPILEND Deri Bakım Kremi (Ürün Özellikleri): Sığırlarda görülen siğil benzeri oluşumları yumuşatmak ve sertleşerek rahatsız edici etkisini azaltmak amaçlı geliştirilmiş bitkisel özlerden oluşan kremdir. Prof. Dr. Mehmet KALE ve ekibi tarafından patenti alınmış ve ticarileşmiş dünyada muadili olmayan yerli ve milli bir üründür.
2. MAKÜ HOOF jel™ Tırnak Bakım Ürünü: Hayvanların Ayak Derisi ve Tırnaklarında Mikroorganizma Kaynaklı Gelişen Yaraların Tedavisine Yönelik Geliştirilmiş Topikal Jeldir. Sığır, koyun, keçi ve atlarda görülen ayak hastalıklarında bandajsız kullanılabilen bitkisel özlerden oluşan jeldir. Prof. Dr. Mehmet KALE ve ekibi tarafından Patenti alınmış ve ticarileşmiş yerli ve milli bir üründür.
3. Nonherpes:Sığırların Memelerinde Bovine Herpesvirus (BHV) Kaynaklı Gelişen Lezyonların Tedavisinde Kullanılması Hedeflenen Topikal Krem Veteriner tıp alanında meme ve meme başlarında görülen BHV kaynaklı lezyonlar için geliştirilmiş bitkisel özlerden oluşan kremdir. Prof.Dr. Mehmet KALE ve ekibi tarafından marka tescili yapılmış, patenti alınmış ve ticarileşmiş dünyada muadili olmayan yerli ve milli bir üründür.
Mikroalglerden Yem ve Gıda Katkısı Üretimi: YeYeM Projesi
Doç. Dr. Füsun Akgül ve ekip arkadaşları tarafından yürütülen bu proje, Spirulina tabanlı yem ve gıda katkı maddeleri üretimini hedefliyor. Kanatlı hayvanlarda büyümeyi ve yumurta kalitesini artıran bu ürünler, aynı zamanda insan tüketimine uygun takviye edici gıdalar olarak da üretiliyor. MAKÜ Spirulina markası altında ticarileştirilmesi planlanan ürünler, bölgeye ekonomik değer katacak.
Burdur Küçükbaş Hayvancılık Süt Toplama Ağı Projesi
Öğr. Gör. Aslı Albayrak Karaoğlu liderliğinde yürütülen proje, Burdur’un ilçelerinde keçi sütü toplama altyapısını modernize ediyor. Ağlasun, Gölhisar, Çavdır, Bucak, Yeşilova ve Karamanlı ilçelerine kurulan süt toplama tankları sayesinde 2024 yılında 17 ton keçi sütü işlendi. Üretilen keçi tulum peyniri, Burdur Alaca dokumasıyla ambalajlanarak Makü Çiftliği markasıyla piyasaya sunuldu.
Tarım ve Hayvancılıkta Standardizasyon ve Belgelendirme Merkezi Çalışmaları
Dr. Öğr. Üyesi Habibe Yaman tarafından yönetilen bu merkez, süt sığırcılığı, serbest dolaşımlı yumurta tavukçuluğu ve küçükbaş hayvancılık gibi birçok alanda belgelendirme çalışmaları yürütüyor. Belgelendirilen işletmeler, ulusal ve uluslararası standartlara uygun üretim yaparak çeşitli hibe desteklerinden faydalanıyor.
Projelerin tanıtımının ardından sektör temsilcileri ve yetiştiriciler, MAKÜ’nün hayvancılık sektörüne yönelik katkılarından duydukları memnuniyeti dile getirdi. Katılımcılar, projelerin uygulanabilirliğini artırmak adına yeni öneriler sundu.
MAKÜ Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Dalgar, toplantının sonunda yaptığı açıklamada, “Burdur’un tarım ve hayvancılık potansiyelini güçlendirmek için üniversitemiz, bilimsel araştırmaları sahaya entegre etmeye devam edecek. Bu projeler, yalnızca Burdur’a değil, tüm Türkiye’ye model olacak niteliktedir” ifadelerini kullandı.
Sektör Meclisi Toplantısı’nın ardından “Burdur Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Standardizasyonu ve Belgelendirilmesi Projesi” kapsamında, uygulamalı olarak “Hijyen”, “Barınak Yapısı ve Yeterliliği” ile “Sürü Sağlığı ve Yönetimi” konularında eğitim alan süt sığırcılığı işletme sahibi 18 yetiştiriciye eğitim belgeleri; aynı program kapsamında, süt sığırcılığı işletmesi A Sınıfı Sertifika almaya hak kazanan çiftlik sahibi yetiştirici de belgeleri takdim edildi.
MAKÜ, Burdur’un tarım ve hayvancılık sektöründe ulusal ve uluslararası ölçekte daha güçlü bir konuma gelmesi için çalışmalarını sürdürüyor.