Erol Kesici: “BİLİM – GERÇEK ve SALDA GÖLÜ”

Türkiye’nin göller ve sulak alanlar konusunda sayılı uzman, otorite isimlerinden biri olan Dr. Erol Kesici’nin son zamanlanda başta Burdur Yeşilova’daki doğa harikası Salda Gölü olmak üzere ülkemizdeki göl’ler hakkında yaptığı açıklamalar, uyarılar, iletişim mecralarında, medyada geniş yankı buluyor… 

Her fırsatta bilginin büyük bir güç olduğuna vurgu yapan, doğru, bilimsel bilginin yaşamın her alanında doğru kullanılmasının gerekliliğini dile getiren Erol Kesici, Yeni Gün okurları için yeni bir makale kaleme aldı. “BİLİM – GERÇEK ve SALDA GÖLÜ” başlıklı yazıda yine Erol Hoca’nın ilginç tespitleri ve uyarıları yer alıyor…

İşte; Erol Hoca’nın ‘bilim – gerçek ve Salda Gölü Gölü üçgeninde’ kaleme aldığı makalesi;

“Bilim, doğru ve gerçek terimleri birlikte ya da ayrı ayrı çok sık kullanılan terimlerdir. “Gerçek” ve “doğru” terimlerinin kullanılma biçimi, içinde yaşadığımız varlık evrenin nasıl anlaşıldığı hakkında bilgi verir. Bilim gerçeğe ilişkin kanıtlanmış, doğrulanmış bilgi üretme etkinliğidir. Bilgi her yerde var. Bilgiye- bil- giliye, ulaşmak önemli, ama bilgiyi de, doğru kullan- masını bilmek, daha da önemlidir…

Bilgi güçtür. Yaşamın her alanında doğru kullanılması sağlık, huzur ve mutluluk verir, kazandırır.

Bilginin hiçbir koşul öne sürmeden doğru kullanılması gerekir. Eğer bildiği halde bilgisini bir insan doğru kullanılmazsa “bilgi”, birisine-ilgi-ilgili olur!

Salda Gölü, Burdur’un Yeşilova ilçesinde, ilçe merkezine 4 km uzaklıkta, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve küçük alüvyal ovalarla çevrili hafif tuzlu tektonik kökenli-karstik bir göldür. Göller Yöresi içinde, dışa akışı olmayan kapalı havzalı ya- pıdadır. Yüz ölçümü yaklaşık 44 kilometrekaredir. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye’nin ikinci en derin doğal gölüdür.

Göl’de oluşan hidromanyezit minerali “biyolojik mineralizasyon”un en güzel yaşayan; fosil oluşum- güncel örnekleriyle oluşmaya devam etmektedir. Oluşumlar çok hassas ekolojik denge hassasiyetine bağlıdır. Yani Salda Gölü’nün eşsiz olmasının nedeni de bu nedenledir… Türkiye’de yeni keşfedilen mil- yonlarca yıllık bu doğa harikası son 3 yıl içerisinde ciddi sorunlarla karşı karşıyadır. Korumak onun bu güzelliğinin nasıl oluştuğunu doğru bilmekten geçer.

Milyonlarca yıldır oluşan ve çok fazla olmayan Salda’nın beyaz kayalıkları getirildi götürüldü ve sonunda onarıldı denildi! Bunun mümkünü yoktur! Neden mi?

JEOLOJİK RESTORASYON!

Salda Gölü’ kıyısından usulsüz taşınan manyezit “malzemenin”, “topoğrafyasına uygun olarak” eski yerine kürek ve tırmıkla yerleştirildiğini ve jeolojik restorasyonun tamamlandığı bildirildi.

Topografya Nedir?

Salda Gölü’nden taşınan hidromanyezit çökellerinin topoğrafyasına (topoğrafya, bir arazi yüzeyinin tabii veya suni ayrıntılarının meydana getirdiği şekil. Bu şeklin kâğıt üzerinde harita ve tablo şeklinde gösterilmesiyle ilgili ölçme, hesap ve çizim iş- lerinin hepsi) çok iddialı ve inandırıcı olmayan açıklamalar…

Topoğrafyası varsa ?! Manyezitler tesadüfen mi alınmış? Yoksa nereden aldıklarını bilmekteler, o zaman! Topoğrafyasına uygun..!

Anlamadım yazım hataları yoksa, anlamakta güçlük çekmekteyim, uzun yıllardır Salda Gölü ile ilgili araştırmalar yapan biri olarak, bu jeolojik restorasyon, manyezit çökellerin oluşumuyla uygunluk göstermemektedir.

Çünkü; bu çökeller (Salda Beyazı) özellikle daha çok mavi-yeşil algler olarak bilinen siyanobakteri gibi mikroorganizmaların biyofilmlerinin magnezyumlu- karbonatlı tortu tanelerinin bir araya gelip YAPIŞMASI- BİRİKMESİ- DONMASI ile SIĞ SULARDA OLUŞAN ve göl sularının çekilmesiyle ya da   kıyıdaki su (dalga) hareketleri sonucu- sığ sularda; sulu manyezitlerin hava ile temas etmesi ve karbondioksiti bünyelerine emmeleri sonucu beyaz kayalıklar- çökeltiler halinde görünüm almasıyla manyezit oluşumu; “GENİŞLEME EĞİLİMLİ KATMANLI (Stromatolit) yapılar şeklindedir.

Tıpkı tohumdan karnabaharın olgunlaşması – büyümesi gibidir…

SALDA GÖLÜ NEDEN EŞSİZ!

Göl’ün turkuaz rengi suyu ve beyaz tortul kayaçları neden eşsiz ve neden önemliler?..

Salda Gölü ve benzeri dünyada sadece Meksika’nın Puebla Eyaleti’ndeki volkanik Alchichica Gölü’nde oluşan manyezitler, Mars’ın dış kabuğuna – toprağına benzetilmekte ve Mars’ta eskiden yaşananlarını incelemek için Marsa gitmek yerine bu göl- lerin çok önemli bir doğa laboratuvar olduğu da belirtilmektedir.

Bu nedenle “doğru bilgiler” önemlidir!

İçerisinde ve çevresinde dünyada sadece Salda Gölü ve çevresinde yaşayan balıkları-tıbbi-aromatik bitkileriyle birlikte buraya özgü yaşam ortamı var.

“SALDA BEYAZI” FOSİL ÇAĞLARIN ve DEVAM EDEN GÜNÜMÜZ ÇÖKELLERİDİR

Bu restorasyon bizim araştırmalarımıza- aklımıza- uygun gelmedi, neden mi?;

Salda Gölü’nde biyomineralizasyon sonucu oluşanlar magnezit(magnezyum karbonat, MgCO3) değil, Hidromanyezit’dir. (Mg5{C03).(OH)2.4H20)

Kimyasal yapıları bile farklıdır. Magnezit kaynakları dünyada ve ülkemizde çok yaygın olarak yer alırken manyezitler çok ender su alanlarında oluşurlar.

Çok değerlidirler. Salda Gölü manyezitleri jeolojik devirlerden ve günümüzde de devam eden ikincil bir depolanma sürecinin ürünü olduğu ve Hidromanyezitler, güncel olarak da Burdur İli, Yeşilova İlçesinde yer alan Salda Gölü’nde de oluşmakta olduğu bildirilmektedir.

Salda Gölü manyezitler toz- kum halinde değil tortul kayaç yapılar halinde bir bütünlük oluştururlar.

Bu bütünlük, karnabaharın büyümesi gibi bir bütünlüğü oluşturup, yerinden sökülmesi aynı dişin sökülmesine benzer ve tekrar yerine monte edilmesi mümkün de değildir.

O nedenle buna, ‘jeolojik restorasyon’ demek ne derece doğru tanımlama olacaktır!..

“Salda Gölü’nün kumlarına deniz veya göl kumu gibi bakamayız. Buradaki oluşuma biyolojik bir organizma gibi yaklaşmalıyız” sözü ile “el işçiliğiyle orijinal haline dönüştürüldüğü” açıklaması, biyolojik oluşuma yani biomineralizasyona uygun değildir.

Çünkü; GERÇEK, BİLGİ İLE SAĞLANIR

Salda Gölü’ndeki yapılar Stromatolitler (yataktaş) şeklindedir. Ne “hontit- ne de huntit”dir! Bun- lar özellikle daha çok mavi-yeşil algler olarak bilinen siyanobakteri gibi mikroorganizmaların biyofilmlerinin tortu tanelerinin bir araya gelip yapışması, birikmesi ve donması ile sığ sularda oluşan genişleme eğilimli Salda Gölü’ne özgü KATMANLI manyezitlerdir.

O nedenle YERİNDEN SÖKÜLEN – katmanlı yapısı parçalanan- toz haline gelen bulaşılı yapıların, eski haline dönüştürülmesi olanaksızdır.

Yıllardır Salda Gölü’nün çökellerine- kayaçlarına ayaklarınızla basmayınız, onlar canlı yapılardır, dememizin nedeni, bu nedenledir. Yerinden sökerseniz toz – kum haline gelir sağlığa da zararlıdır ve hiçbir özelliği de yoktur.

Doğru bilginin kullanılması Salda Gölü’nün korunması için ve gelecekte pişman olmamak ve de keşke bilseydik, bilim insanları uyarmadı! Dememek için önemlidir. Bilginin doğrulanması ve paylaşılması yoluyla gerçeğin anlaşılması amaçlanır.

Gerçek kavramı insandan bağımsız olarak var olmayı ifade eder… Gerçek, biz görsek de görmesek de, dokunsak da dokunmasak da, düşünsek de düşünmesek de var olan şeylerin var olma biçimidir.

Tıpkı Salda Gölü’nün dünü, bugünü gibi…”