BURDUR GÖLÜ’NDE ‘BUHARLAŞMA’
Milletvekili Bayram Özçelik; “Burdur Gölümüzde kuraklığın en büyük etkenlerden birisi buharlaşma”
Devlet Su İşlerinin yaptığı AR-GE çalışması ile ilgili olarak Yeni Gün Gazetesi’ne konuşan AK Parti Burdur Milletvekili Bayram Özçelik “Burdur Gölünde su kaybı ile ilgili yapılan araştırmalar neticesinde en fazla etkenin buharlaşma olduğu tespit edilmişti. Bunun üzerine Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, Isparta Bölge Müdürlüğü ile Burdur Gölü’nün kenarında bir AR-GE çalışması başlattı. Burdur Gölü kenarında 4 havuz oluşturuldu. Biri doğal şekli ile boş bırakıldı, birisine kimyasal mineraller, birisine kimyasal toplar konuldu, dördüncü havuza ise güneş panelleri konularak çalışma gerçekleştirildi ve bunun neticesinde yapılan raporlama sonucunda buharlaşma oranlarına bakıldı. Bu oran içerisinde kimyasal minerallerin konulduğu havuzda yüzde 10’luk bir buharlaşmanın önlendiği, kimyasal topların konulduğu havuzda ise yüzde 67’lik bir oranla buharlaşmanın önlendiği, güneş panelinin konulduğu son havuzda ise yüzde 54.7 lik bir buharlaşmanın önlendiği ortaya çıktı. Bunun neticesinde gölge topları oran yüksek olmasına rağmen maliyeti ve uygulanabilirliği açısından çok uygun görülmedi. Ama güneş panelleri üzerinde uzmanlar çalışmalar gerçekleştirdi. DSİ Genel Müdürlüğü, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Su Yönetimi Üst Kurulu tarafından yapılan çalışmalar neticesinde Türkiye’deki 200’e yakın doğal göllerde, 826’ya yakın barajlarda, 507’ye yakın göletlerde buharlaşma oranlarının azaltılması açısından güneş panellerinin uygulanabileceği kanaatine varıldı. Bunun neticesinde önümüzdeki yıllarda Burdur Gölü’müzün bir kısmında ‘Yüzer Güneş Panelleri’ ile buharlaşmanın önüne geçilmesi ile ilgili bir çalışma yapılacak.” dedi.
Özçelik şunları söyledi; “Bu konuda hem DSİ Genel Müdürlüğümüz, hem Su Yönetimi Genel Müdürlüğümüz bir takım adımları atmış durumda. Bu çerçevede bu AR-GE çalışmasının çok verimli geçtiğini bizzat görmüş olduk. Özellikle yüzde 54.7’lik bir oranda buharlaşmanın önlendiği güneş paneli uygulamasıyla 5.22 milyon metreküplük bir suyun buharlaşmasının önlenebileceği ortaya çıkmış oldu. Dolayısıyla buda gölümüz için bir nebze can suyu konumuna girmiş oldu. Tabiki burada elektrik üretimi olacak. Panaller konulduğunda gerçekleşecek bir şey. Burada da 2 milyar 800 milyon kilovatsaat civarında bir elektrik üretiminin gerçekleşeceği de Ar-ge çalışmalarında ortaya çıkmış oldu.”
Milletvekili Özçelik konuşmasının devamında; “Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Burdur Gölü ile ilgili yaptığı çalışmalarda yaklaşık 6-7 maddelik Burdur Gölü’ne can suyu katacak ve takviye su getirilmesi konularında bir takım adımlar attı. Bu çalışmalar çerçevesinde şehirlerin ileri atık su arıtmalarının Burdur Gölü’ne verilmesi, baraj ve göletlerde doğal hak denilen hakkın Burdur Gölü’ne verilmesi ile alakalı da bir çalışma gerçekleşecek. Bunun yanında gölün besleme havzasının içerisinde bulunan sondaj sistemlerinin devre dışı kalması bunun içinde kapalı sistem sulama ve yağmurlama sulamanın, damla sulamanın mutlaka çiftçilerimizde kullanılır hale getirilmesinin sağlanması gerekiyor. Çünkü yer altından beslenen sularında ancak kaçak sondajların ortadan kaldırılması ile mümkün olabileceğini ifade etmek isterim” diye konuştu.
DSİ Ar-ge çalışması başlattı
Öte yandan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Burdur Gölü Alt Havzası Eylem Planı’nda ‘Burdur Gölü su dengesinin kontrol altına alınması’ eylemi altında yer alan ‘Buharlaşma Miktarlarının Azaltılması için Çalışmaların Yapılması’ alt eylem adımı kapsamında Burdur Gölü’nde buharlaştırmanın azaltılarak su dengesinin kontrol altına alınması amacıyla, göl kenarında inşaa edilen havuzlara buharlaşmanın azaltılmasında en yaygın şekilde kullanılan yöntemlerden olan monolayer, gölge topları ve güneş panelleri olmak üzere üç farklı yöntemin bir yıl süreyle denenmesi ve sonuçların raporlanması amaçlanana AR-GE çalışması yapıldı.
Yapımına 2018 yılı Temmuz ayında başlanana havuzlar 2018 Kasım ayında tamamlandı. Havuzlar göl suyu ile doldurularak 01/12/2018 tarihi itibariyle buharlaşmaya ilişkin deneme ölçümlerine başlandı. Bir yıl süreyle buharlaşma ölçümleri yapılan havuzlarda 30/11/2019 tarihi itibariyle ölçümler tamamlandı.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Burdur Gölü AR-GE Çalışması raporuna göre gölde en fazla buharlaşma Ağustos ayında, en az buharlaşma ise Kasım ayında görüldü.
Burdur Gölü Alt Havzası Eylem Planı’nda “Burdur Gölü su dengesinin kontrol altına alınması” eylemi altında yer alan “Buharlaşma Miktarlarının Azaltılması için Çalışmaların Yapılması” alt eylem adımı kapsamında Burdur Gölü’nde buharlaştırmanın azaltılarak su dengesinin kontrol altına alınması amacıyla başlatılan, göl kenarında inşa edilen havuzlara buharlaşmanın azaltılmasında dünyada en yaygın şekilde kullanılan yöntemlerden olan monolayer, gölge topları ve güneş panelleri olmak üzere üç farklı yöntem bir yıl süreyle denendi ve sonuçları raporlandı.
1 Aralık 2018’den itibaren buharlaşmaya ilişkin deneme ölçümlerine başlanan çalışmada ölçümler 30 Kasım 2019 tarihi itibariyle sona erdi.
AR-GE çalışmasında DSİ Isparta 18’inci Bölge Müdürlüğü Kalite Kontrol Şube Müdürlüğü tarafından 15 günde bir su numuneleri alınarak sıcaklık, Ph, Elektriksel iletkenlik, çözünmüş oksijen ve doygunluğu, Secchi diski ölçümleri gerçekleştirildi. Yapılan çalışmada aylara göre buharlaşma oranı değerlendirildiğinde en düşük buharlaşma oranının kasım ayında, en yüksek buharlaşma oranının ise ağustos ayında olduğu tespit edildi.